تی90؛ از بهترین تانک های جهان بنابر ادعای روس ها که در اوکراین با مشکل مواجه شده است!
مجله تصویری سلاح – با توجه به اتکای طولانی مدت روسیه به استفاده از تعداد زیاد خودروهای زرهی در میدان نبرد، این کشور همواره تا حد امکان در پی مدرن‌سازی و بروزرسانی ناوگان تانک خود بوده است.
توسعه و مدرن‌سازی تانک تی-90 از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا به امروز عنصر مهمی در این زمینه بوده اما به نظر می رسد این تانک عملکرد مورد انتظار را در جنگ اوکراین ارائه نکرده است.
آشنایی با تانک تی-90
روسیه تی-90 را به عنوان یکی پیشرفته‌ترین تانک های در حال خدمت خود معرفی می کند. این تانک به سلاح اصلی 125 میلیمتری 2ای46ام (2A46M) مجهز شده که در حالت پایه خود دارای برد شلیک 5 کیلومتری است. افزون بر این، تی-90 به مسلسل سنگین کورد (KORD) 12.7 میلیمتری و مسلسل کوآکسیال پی‌تی‌کی‌ام (PTKM) 7.62 میلیمتری مجهز است.
با سه خدمه، نسخه پایه تانک تی-90 از یک پیشرانه 12 سیلندر که توانایی تولید 1000 اسب بخار نیرو را دارد، بهره می برد که امکان دستیابی به بیشینه سرعت 60 کیلومتر بر ساعت در جاده و 50 کیلومتر بر ساعت در مسیرهای خارج جاده ای را فراهم می کند.
تانک تی-90 قادر به شلیک سامانه موشکی هدایت شونده ضد تانک پیشرفته 9ام119 رفلکس (9M119 Refleks) است که برای حمله به تانک ها مجهز به زره واکنشی انفجاری یا بالگردها طراحی شده است.
در زمینه محافظت از خود، تانک تی-90 با ترکیبی از زره واکنشی انفجاری کنتاکت-5 (Kontakt-5) در قسمت بدنه و برجک و همچنین زره فولادی چند لایه محافظت می شود.
توسعه و مدرن‌سازی تانک تی-90
پروژه تی-90 به عنوان برنامه ای برای مدرن‌سازی تانک تی-72 در دهه 1980 آغاز شد. در سال 1989، این پروژه به یک برنامه مجزا و مستقل تبدیل شد که آغاز تولید سریالی محدود در سال 1992 را در پی داشت.
با توجه به پوشش رسانه ای منفی درباره عملکرد تانک های تی-72 و تی-80بی‌وی در جنگ اول خلیج فارس و جنگ نخست چچن، صنعت تسلیحات روسیه زیر فشار سنگینی برای عرضه تانک تی-90 به عنوان محصولی به روز و کم نقص و صادرات آن برای جبران اخبار منفی قرار داشت.
روس ها در این زمینه موفق بودند و صادرات تانک تی-90 توجه رهبران نظامی روسیه را به خود جلب کرد که در ابتدا سفارش ساخت 200 عراده تحت عنوان تی-90ای را داده بودند. نسخه ای از این مدل به تعداد 1000 عراده و تحت لیسانس روس ها در هند تولید شد. پس از درگذشت ولادیمیر ایوانوویچ پوتکین طراح اصلی تانک تی-90ای، نام مستعار “ولادیمیر” برای این مدل در نظر گرفته شد.
جدیدترین نسخه تی-90 که به نام تی-90ام شناخته می شود، به عنوان استانداردی جدید برای تانک های تی-90 روسیه معرفی شده است. بروزرسانی های اصلی نسبت به تی-90ای شامل استفاده از زره واکنشی انفجاری رلیکت (Relikt) و نسخه بهبود یافته از سلاح اصلی می شود که برد و دقت شلیک تی-90ام نسبت به نسخه های پیشین را افزایش می دهد.
اگرچه تی-90ام برای نخستین بار در سال 2017 معرفی شد، تعیین تعداد دقیق تانک های تی-90 که در حال حاضر در خدمت ارتش روسیه قرار دارند، دشوار است.
در شرایطی که قرار بود نیروهای مسلح روسیه تا پایان سال 2021 واحدهای نهایی یک سفارش 65 عراده ای از تانک تی-90ام را دریافت کنند، به نظر نمی رسد که روسیه تعداد بیشتری از این مدل مدرن‌سازی شده را تحویل گرفته باشد. تا زمان تولید انبوه و استفاده از تانک تی-14 آرماتا، به نظر می رسد تانک های تی-90ام همچنان پیشرفته‌ترین گزینه در زرادخانه روسیه هستند.
عملکرد تانک های تی-90 در اوکراین
با وجود مزایا و امتیازاتی که روی کاغذ ارائه شده و تبلیغ به عنوان یکی از بهترین تانک های جهان توسط رسانه های روس، تانک های تی-90 به نظر می رسد با مشکلات جدی در جنگ اوکراین مواجه شده اند. روسیه گزارش کرده است که تا به امروز 20 عراده تی-90ای و همچنین دو عراده تی-90ام را در اوکراین از دست داده است.
در واقع، به نظر می رسد روسیه نخستین تلفات تانک تی-90ام خود را اندکی پس از ورود آنها به اوکراین در فصل بهار تجربه کرد.
در شرایطی که منابع رسانه ای روسیه تحویل تعداد بیشتری از تانک های تی-90ام به نیروهای مسلح این کشور طی حمله به اوکراین را شاهدی بر انعطاف‌پذیری و توانایی بالای صنعت تسلیحات روسیه عنوان کرده اند، اما کشف فناوری اپترونیک فرانسوی در یک تانک تی-90 که به دست نیروهای اوکراین افتاده بود، پرسش هایی را درباره دوام زنجیره های تامین که از تولید تی-90 پشتیبانی می کنند، مطرح کرده است.
اگرچه تانک تی-90 طی تهاجم روسیه به اوکراین نتوانسته است آن گونه که باید انتظارات را برآورده کند، و با توجه به این که تانک تی-14 آرماتا احتمالا در آینده نزدیک خدمت فعال خود را به صورت گسترده در ارتش روسیه آغاز نخواهد کرد، به نظر نمی رسد روسیه انتخاب دیگری جز حفظ ناوگان تانک های تی-90 خود داشته باشد.
