میاسیشف M-60؛ بمب افکن هسته ای روس ها با سطح تشعشع بسیار بالا!
مجله تصویری سلاح- در این مطلب با یکی از جالب ترین طرح های مفهومی اتحاد جماهیر شوروی در قالب یک بمب افکن هسته ای آشنا خواهیم شد. ولادیمیر میخایلوویچ میاسیشف از جمله سرشناس ترین و برجسته ترین طراحان هواپیما در شوروی بود که بسیاری از نمونه های توسعه یافته توسط وی تبدیل به نقاط تحول صنعتی روس ها شد. میاسیشف M-60 یکی از طرح های وی است که البته در نهایت به خط تولید نرسید.
طراحی و توسعه
به دنبال فرسودگی تدریجی هر چه بیشتر بمب افکن بین قاره ای M-4 و همچنین مشکلات متعدد مرتبط با بمب افکن استراتژیک M-50، برنامه توسعه میاسیشف M-60 به عنوان نمونه ای مدرن با قابلیت های هسته ای اهمیت بالاتری یافت. علاوه بر این شوروی نیز موفق به تضمین هیچ یک از پرنده های نظامی قبلی خود در راستای دست یابی به اهداف موجود در قلمرو دشمن نشده بود. بنابراین ولادیمیر میخایلوویچ میاسیشف برای تولید هواپیمایی خاص که M-60 نام داشت، دست به کار شد.
تصویری از M-4
تصویری از M-50
در اصل قرار بود بمب افکنی ساخته شود که با استفاده موتورهای هسته ای توربوجت M-50 تامین نیرو می شد و بدین ترتیب نیازی به صرف هزینه و زمان اضافه نبود. این در حالی است که تنها چند ماه پس از آغاز پروژه، مشخص شد که ساخت و تولید محصولات 60 حداقل به مدت چندین سال به تعویق خواهد افتاد. این بمب افکن متفاوت مجبور بود به پرسش های بسیاری از جانب شرکت های هواپیماسازی روسی پاسخ دهد و همین موضوع منجر به تاخیر در روند تولید شد. با این حال میاسیشف توانست حمایت مهندسین انرژی هسته ای و دانشمندان مختلفی از جمله Arkhip Lyulka (دانشمند اهل شوروی و طراح موتورهای جت) را به دست آورد. وی سابقه ای طولانی در زمینه توسعه موتورهای جت اتمی داشت و به همین دلیل با گذر زمان دفتر طراحی Lyulka نیز وارد بازی شد.
به منظور افزایش راندمان موتور تغییراتی اصلاحی در موتور توربوجت معمولی لحاظ شد که در ادامه منتج به افزایش حداکثری برون ده شده بود. با وجود آن که مهندسین واحد تحقیقات و توسعه دقیق به دنبال چنین دستاوردی بودند، اما از طرفی دیگر جا به جایی های صورت گرفته منجر به مشکلات متعدد در حیطه عملکرد موتور شدند. اما در نهایت امیدبخش ترین تفاوت اعمال شده، طرح ترکیبی قرارگیری رآکتور اتمی در قسمت پس سوز موتور توربوجت محسوب می شد که در نتیجه آن تمام این واحد می توانست هم به عنوان یک موتور توربوجت با سوخت معمولی و هم در قالب توربوجت با سوخت اتمی کار کند. خلبان و هدایتگر نیز داخل کپسولی حفاظت شده در کنار یکدیگر قرار داشتند.
در مجموعه مشکلات متعددی در مسیر طراحی و تولید این بمب افکن روس قرار داشت، برای مثال؛ مهندسین باید نکات زیست محیطی را نیز در نظر می گرفتند. مطالعات ابتدایی نشان می دادند که سطح تشعشعات پس از فرود به اندازه ای زیاد است که امکان نزدیک شدن به هواپیما تا زمان برداشتن موتورها و قرار دهی آنها در محفظه های ایمن به وسیله سیستم های کنترل از راه دور امکان پذیر نخواهد بود. خدمه هم می بایست از طریق یک تونل زیر زمینی به هواپیما نزدیک و یا از آن خارج می شدند. موارد فوق باعث تشدید نگرانی ها پیرامون محافظت از خدمه شده بودند. با وجود آن که برای خلبان یک کپسول آهنی بدون درز و کاملا یکپارچه در نظر گرفته شد، اما باز هم لازم بود از سیستمی معقول به منظور فرار و نجات خلبان در موقعیت های بحرانی استفاده شود که مجددا بر پیچیدگی های طراحی می افزود.
برای اطمینان از برخاست و فرود صحیح، یک سیستم اتوماتیک ویژه پیش بینی شده بود. چنین جهت گیری هایی در برنامه طراحی M-60، ایده تبدیل این بمب افکن به یک پرنده بدون سرنشین را قوت می بخشید. اما در نتیجه اختلاف نظرهای موجود، ارتش شوروی بر توسعه هواپیماهای سرنشین دار اصرار خاصی داشت. بدین ترتیب طرح حذف سرنشین و کنترل از راه دور M-60 نیز به بن بست برخورد کرد و مزیت حفاظت 100 درصدی در برابر امواج رادیواکتیو از بین رفت.
نهایتا بمب افکن مفهومی M-60 نتوانست حتی از مرحله برنامه ریزی نیز فراتر رود و به طور کلی در سال 1959 متوقف شد. با این حال تا مدتی طولانی از این بمب افکن ناموفق به عنوان منبع الهام برای تعدادی از پروژه های دیگر دفتر طراحی میاسیشف استفاده شد که از جمله مهم ترین آنها می توان هواپیماهای مخصوص حمل و نقل و همینطور پرنده های غیرنظامی اشاره کرد.
مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.
