طرح نظامی روس ها که هیچوقت کامل نشد!

مجله تصویری سلاح- تانک هاورکرافت که به طور رسمی “تانک شناور دوزیست” شناخته می شد، در سال 1937 و طی دوران اتحاد جماهیر شوروی در کارخانه هواگردسازی شماره 84 مسکو توسط جمعی از مهندسین خبره توسعه یافت. البته لازم به ذکر است که این محصول هیچ گاه نتوانست از مرحله ماکاپ یا همان پیکرنما فراتر رود. ماکاپ یک سری قالب های گرافیکی آماده است که از آنها برای طراحی استفاده می شود و به کمک آنها می توان پیش از اجرای نهایی، طرح اولیه را به صورت یک نمونه کامل و آماده مشاهده کرد.

طراحی و توسعه

پیش از هر چیز لازم است نخست یک معرفی مختصر از هواناو یا هاورکرافت ارائه شود. هاورکرافت نوعی شناور دریایی است که روی بالشتک هایی از هوای فشرده تکیه دارد و می تواند از موانع زمینی و همینطور آبی عبور کند. هوای ورودی به این شناور دو منظوره از طریق پروانه به زیر سازه و بالشتک ها منتقل شده و منتج به خیزش یا همان هاورینگ مجموعه از روی سطح و استقرار آن بر توده ای از هوای تحت فشار می شود. اولین تجربه موفقیت آمیز با هاورکرافت در شوروی به اواسط دهه 1930 باز می گردد که ارتباط تنگاتنگی نیز با طراح و مهندس با استعداد Vladimir Levkov دارد.

گفتنی است که سرپرست تیم طراحی تانک هاورکرافت در سال 1937 نیز همین شخص بوده است. وی تحقیق و توسعه در زمینه تولید یک هاورکرافت قدرتمند را در سال 1925 آغاز کرد و نهایتا در سال 1934 هاورکرافت L-1 را که در برخی از منابع آن را اولین قایق هاورکرافت دنیا معرفی کرده اند، در آزمایشگاه شخصی خود ساخت. پس از این موفقیت مشخص شد که پتانسیل پیشرفت های بعدی در زمینه تکنولوژی مذکور وجود دارد. در واقع Levkov به دنبال راهی بود تا از طریق آن بتواند فناوری تولید هاورکرافت را برای مقاصد نظامی آماده سازی کند و از این راه به تقویت قدرت نیروهای مسلح شوروی کمک کند.

 

 

بدین ترتیب در سال 1937 گروهی از مهندسین کارخانه هواگردسازی شماره 84 مسکو، مراحل توسعه تانک هاورکرافت یا همان تانک هاورینگ دوزیست را شروع کردند. این محصول طرحی مبتنی بر قایق شناور L-1 بود و به گفته توسعه دهندگان می توانست به طور موثر در مناطق باتلاقی و پوشیده از شن و ماسه درست مانند دریاچه ها و رودخانه های خروشان حرکت کند. در نهایت یک ماکاپ با مقایس 1:4 از این هاورکرافت در سال 1937 ساخته شد. با وجود آن که این طرح نمادین قادر به معرفی کامل محصول مورد نظر بود، اما نتوانست آنطور که باید مورد توجه اعضای عالی رتبه ارتش قرار گیرد و بنابراین هرگز به سرانجام مشخصی نرسید.

از منظر طراحی، تانک هاورکرافت از سطح مقطعی U شکل بهره می برد که چندان تفاوتی با چهارچوب کلی قایق L-1 نداشت. طبق برنامه ریزی های انجام شده قرار بود بدنه این هاورکرافت با صفحات زرهی به ضخامت 10 الی 13 میلی متر پوشیده شود. دو موتور شعاعی  M-25مخصوص هواپیما با مجموع قدرت 1450 اسب بخار برای تامین نیروی محرکه تانک شناور دوزیست انتخاب شدند. طبق مستندات طراحی، این وسیله نقلیه با وزن 8.5 تن در فاصله 200 الی 250 میلی متری سطح آب یا سطح زمین شناور باقی می ماند و می توانست با حداکثر سرعت 120 کیلومتر بر ساعت جا به جا شود. این تانک ظرفیت کافی برای جای دهی دو نفر خدمه را در اختیار داشت: یک نفر راننده که جایگاه وی در قسمت پشتی پروانه جلویی بود و یک نفر هم در نقش فرمانده/ توپچی. وی به عنوان مسئول هدایت برجک گردان شناخته می شد. سلاح اصلی مجموعه نیز متشکل از یک تیربار 7.62 میلی متری Degtyaryov بود.

 

 

با وجود آن که در حال حاضر تخمین کارایی جنگی چنین طرح مفهومی عجیبی بسیار دشوار است، اما واضح است که ویژگی هایی از جمله سرعت بالا و توانمندی های دو منظوره خاکی آبی اصلی ترین برتری های تانک شناور بوده اند. هرچند ضریب اطمینان و همینطور معقولیت کلی این محصول در هاله ای از ابهام قرار دارد، اما این تکنولوژی برای دهه 1930 با توجه به عدم وجود طرح های مشابه چندان زیاد یک نوآوری ویژه به شمار می رود. گفتنی است که پوشش زرهی نازک و اندازه بزرگ، تانک شناور دوزیست را تبدیل به یک هدف آسان برای آتش توپخانه های ضد تانک و مسلسل های کالیبر بالا می کردند.

همچنان تا به امروز دلایل اصلی و حمایت کننده از چنین پروژه ای مشخص نشده است. با این وجود اولین مدل از پروتوتایپ هاورتانک در سال 1962 به مرحله تولید نهایی رسید.

 

 

مشخصات تانک شناور دوزیست

– نوع: تانک هاورکرافت

– محل تولید: اتحاد جماهیر شوروی

– طراح: کارخانه هواگردسازی مسکو شماره 84

– طراحی شده به سال: 1937

– تعداد ساخته شده: هیچ دستگاهی به طور کامل ساخته نشد

– طول: 10‌متر

– خدمه: 2 نفر

– پوشش زرهی: بدنه و برجک در قسمت جلو معادل 13 میلی متر، بدنه و برجک در طرفین معادل 10 میلی متر

– سلاح اصلی: مسلسل 7.62 میلی متری DT

– موتور: دو موتور هواپیمای M-25 با قدرت 1450 اسب بخار

– سرعت: تا حداکثر 120 کیلومتر بر ساعت

مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.