موفقترین بمب افکن شوروی سابق و نیروی هوایی روسیه!

 مجله تصویری سلاح– توپولف تو-95 یک بمب افکن استراتژیک بزرگ و مجهز به 4 توربوپراپ است که توسط اتحاد جماهیر شوروی طراحی و ساخته شد. این بمب افکن نخستین پرواز خود را در تاریخ 12 نوامبر سال 1952 انجام داد و پس از آن در سال 1956 به خدمت شوروی درآمد. انتظار می رود که حداقل تا اواخر 2040، خدمت رسانی توپولف تو-95 به نیروی هوایی روسیه ادامه داشته باشد. لازم به ذکر است که نمونه ای از این بمب افکن با نام تو-142 برای گشت دریایی طراحی شده در حالی که مشتق هواپیمای مسافربری آن تحت عنوان تو-114 شناخته می شود. از نظر سیستم موتوری همان طور که اشاره شد، تو-95 چهار توربوپراپ NK-12 داشته و از وجود پروانه هایی که خلاف جهت یکدیگر گردش می کنند بهره مند است.

جالب است بدانید توپولف تو-95 تنها بمب افکن استراتژیک مجهز به سیستم پروانه است که هنوز هم کاربرد عملیاتی دارد. اما شهرت منحصر به فرد آن بیشتر در ارتباط با سرعت مافوق صوت خواهد بود! بال های کج شده پشتی بمب افکن نیز که به وضوح مشخص هستند، زاویه ای 35 درجه ای را به خود اختصاص داده اند. با توجه به تمام موارد مذکور، می توان نام تو-95 را در شمار معدود پرنده های جنگی مجهز به سیستم پروانه قرار داد که به تولید انبوه رسیدند.

طراحی و توسعه

در سال 1949 یکی از دفتر های طراحی روسی که توسط آندری نیکولایویچ توپولف (از مهندسین و پرسنل نظامی شوروی) مدیریت می شد، نخستین بمب افکن بین قاره ای اتحاد جماهیر شوروی تحت عنوان تو-85 را تولید کرد. این بمب افکن در واقع نسخه تولید انبوه تو-4 و یک کپی با کیفیت از بوئینگ بی-29 سوپرفرترس؛ بمب افکن سنگین آمریکایی محسوب می شود. در سال 1950 درخواست افزودن یک سری ویژگی های کلیدی به بمب افکن تو-85 مطرح شد. مهم ترین این موارد شامل افزایش برد پرواز بدون نیاز به سوخت گیری مجدد تا 8،000 کیلومتر به منظور تهدید قابلیت های نظامی آمریکا و همچنین توانایی حمل 11،000 کیلوگرم بار بود. اما اصلی ترین مشکل پیش روی توپولف، انتخاب موتور مناسب به شمار می رفت. زیرا طی بررسی هایی که روی تو-4 صورت گرفت، عدم تناسب موتور های پیستونی برای دست یابی به دو هدف مذکور مشخص و بدین ترتیب توربوپراپ به منظور تامین برد مورد نظر و همچنین قدرت بیشتر برای استفاده در ساخت بمب افکن های توپولف کاندید شد.

به دنبال تغییرات صورت گرفته، تو-95 در تاریخ 11 ژوئیه سال 1951 به طور رسمی توسط دولت وقت تایید شد. نخستین فروند از این بمب افکن که مجهز به موتور های 2TV-2F بود تست های آزمایشی پرواز را در نوامبر 1952 به انجام رساند اما شش ماه پس از پرواز، جعبه دنده با اختلالات اساسی مواجه شد. در مقابل نمونه دوم مشتکل از چهار توربوپراپ NK-12 و بسیار قابل اطمینان تر از نسخه اولیه خود بود. پس از یک مرحله پرواز آزمایشی موفقیت آمیز، تولید انبوه بمب افکن های تو-95 در ماه ژانویه سال 1956 آغاز شد.

در ابتدا وزارت دفاع آمریکا ارزیابی های خود از تو-95 را به این صورت گزارش کرد: حداکثر سرعت 644 کیلومتر در ساعت و برد 12،500 کیلومتر. با این وجود در مورد این اعداد تاکنون بار ها تجدید نظر شده و نتیجه آن افزایشی بوده است. همانند همتای آمریکایی خود، تولید توپولف تو-95 همچنان ادامه داشته است در حالی که تاکنون بمب های افکن های زیادی آمده و رفته اند! بخش مهمی از این طول عمر در ارتباط با سازگاری بمب افکن برای انجام ماموریت های مختلف قلمداد می شود. اگرچه در اوایل فرآیند تولید هدف از طراحی تو-95 حمل و آزادسازی سلاح های هسته ای بود، اما اکنون طیف وسیعی از جنگ افزار ها پشتیبانی می کند. حتی در جنگ سرد، تو-95 نه تنها به عنوان پلت فرمی حامل جنگ افزار های مختلف خدمت کرده است، بلکه نمادی از وجهه و اعتبار ملی شوروی و پس از آن روسیه به شمار رفته و خواهد رفت. جالب توجه است که نسخه ای ارتقا یافته از این بمب افکن به ویژه در رابطه با سلاح های الکترونیکی و سیستم هدف گیری، با نام بمب افکن مدرن توپولف 95MSs در اختیار نیروی هوایی روسیه قرار گرفته است.

انواع

Tu-95/1: نخستین نمونه اولیه از بمب افکن های تو-95 که به موتور دوقلوی 2TV-2F مجهز بود

Tu-95/2: دومین نمونه اولیه از بمب افکن های تو-95 که به موتور توربوپراپ NK-12 مجهز شد

Tu-95/Tu-95M: نمونه پایه از بمب افکن دور برد استراتژیک شوروی که هیچ گاه به پروب سوختگیری در قسمت دماغه مجهز نشد

Tu-95K: نسخه آزمایشی برای رهاسازی هواپیما های جت MiG-19 و SM-20

Tu-95K22: نمونه ای تغییر یافته از بمب افکن های قدیمی تر به منظور حمل موشک  Raduga Kh-22  و استفاده از تجهیزات الکترونیک هوانوردی مدرن

Tu-95K/Tu-95KD: نمونه ای که با هدف حمل موشک های هوا به سطح  Raduga Kh-20 طراحی شد

Tu-95KM: مدل ارتقا یافته از Tu-95K که با سیستم های شناسایی موفق تر تجهیز شد

Tu-95M-55: نسخه ویژه حامل موشک

Tu-95MR: نمونه ای که برای حمل و نقل هوایی نیروی دریایی تولید شد

Tu-95MS/Tu-95MS6/Tu-95MS16: نمونه های تکمیل شده به منظور استفاده به عنوان پلت فرمی برای حمل موشک های مختلف که بر پایه اسکلت Tu-142 طراحی شدند

Tu-95MS6: نسخه ای که قابلیت حمل 6 عدد موشک کروز Kh-55، Kh-55SM و یا Kh-555 را دارد

Tu-95MS16: حداکثر توان حمل 16 عدد موشک Kh-55 و یا 14 عدد Kh-55SM

Tu-95MSM: نمونه مدرن شده در اواخر سال 2016

از جمله انواع دیگر بمب افکن های استراتژیک تو-95 می توان به این اسامی اشاره کرد:

Tu-95N، Tu-95RTs، Tu-95U، Tu-95V، Tu-96، Tu-114، Tu-116، Tu-95LAL، Tu-126، Tu-142

مشخصات توپولف تو-95

+ مشخصات عمومی

– خدمه: شش الی هفت

– طول: 46.2 متر

– پهنای بال: 50.10 متر

– ارتفاع: 12.12 متر

– مساحت سطح بال: 310 متر مربع

– وزن خالی: 90،000 کیلوگرم

– وزن بارگیری شده: 171،000 کیلوگرم

– بیشینه وزن برخاست: 188،000 کیلوگرم

– موتور هواگرد: 4 توربوپراپ NK-12

+ عملکرد

– حداکثر سرعت: 830 کیلومتر بر ساعت

– برد: 15،000 کیلومتر

– سقف پرواز: 13،716 متر

– بارگیری بال: 606 کیلوگرم بر متر مربع

– نسبت نیرو به وزن: 235 W/kg

 

+ جنگ افزار

– سلاح های کنترل راداری:  1 یا 2  × 23 میلی متر توپ مسلسل AM-23

– موشک ها: تا حداکثر وزن 15،000 کیلوگرم