شاهزاده هندی در میدان نبرد!

مجله تصویری سلاح– «آرجون» که در سروده‌های حماسی مهابهاراتا شاهزاده کماندار بوده است،‌ یکی از قهرمانان اساطیر هند محسوب می‌شود که به واسطه توانایی‌ و قدرت فوق‌العاده خود همواره مورد ستایش قرار می‌گیرد. همین مسئله باعث شد سازمان تحقیق و توسعه دفاعی این کشور پس از طراحی تانک نسل سومی خود برای ارتش هند، آن را با نام «آرجون» معرفی کرد.

در بخش مهمات و تجهیزات نظامی برای «آرجون» توپ 120 میلیمتری،‌ مسلسل ضدهوایی 12.7 میلیمتری و مسلسل هم‌محور 7.62 میلیمتری در نظر گرفته شده است که آماده‌سازی و راه‌اندازی آن به صورت دستی انجام می‌شود و به همین خاطر یکی از چهار سرنشین «آرجون» وظیفه پشتیبانی از سلاح‌ها را برعهده دارد. سیستم کنترل آتش در «آرجون» به صورت هوشمند عمل می‌کند و طراحی و توسعه آن را سازمان تحقیق و توسعه دفاعی هند برعهده داشته است. این تانک سیستم مسیریاب مبتنی بر گیرنده ماهواره‌ای جی‌پی‌اس و گیرنده رادیویی پرش‌های فرکانسی را شامل می‌شود تا به کمک آن بتواند در هر نقطه‌ای که قرار دارد با دیگر واحدهای نظامی مستقر در منطقه ارتباط برقرار کند.

این تانک موتور آلمانی ساخت شرکت «اِ‌م‌تی‌یو فریدریشسهافن» با توان 1400 اسب بخار را در خود جا داده و قادر است به کمک آن در جاده‌های معمول با حداکثر سرعت 67 کیلومتر بر ساعت و در مسیرهای صحرایی با حداکثر سرعت 40 کیلومتر بر ساعت حرکت کند.

برای این تانک ظرفیت حمل چهار سرنشین شامل فرمانده، توپچی، لُودر مهمات و راننده در نظر گرفته شده است و از مهم‌ترین قابلیت‌های به کار رفته در آن می‌توان به سیستم اتوماتیک تشخیص آتش دشمن و سرکوب آن اشاره کرد. محل استقرار راننده در قسمت جلو و روی سطح اصلی بدنه تعبیه شده است و مابقی خدمه در یک تونل عبوری 360 درجه مستقر می‌شوند. برای این تانک هفت چرخ بزرگ در نظر گرفته شده است که در پوشش زرهی قرار دارند تا جلوی آسیب‌های احتمالی گرفته شود. مخزن‌های ذخیره سوخت «آرجون» روی بدنه اصلی قرار دارند و سیستم حرکت آن به گونه‌ای طراحی شده است که در جاده‌های شهری یا بیابانی هیچ مانعی نمی‌تواند جلوی حرکت آن را بگیرد. سیستم محافظت همه‌جانبه در مقابل کلاهک‌های جنگی ضدتانک که در شرکت تولیدکننده تجهیزات زرهی «کانچان» ساخته شده است از دیگر امکانات «آرجون» محسوب می‌شود که نسبت به آنچه در دیگر تانک‌های نسل سوم به کار گرفته شده بسیار قوی‌تر است.

مشکلات مختلفی که فرآیند توسعه این تانک را از دهه 1990 به دهه 2000 میلادی موکل کرد، باعث شد ارتش هند برای پاسخگویی به نیازهای نظامی خود دستکم 347 فروند تانک روسی «تی-90اس» را خریداری کند و آنچه که قرار بود «آرجون» انجام دهد را به کمک تانک‌های روسی در اختیار بگیرد. نخستین مدل این تانک در سال 1974 طراحی شده بود و با این وجود ساخت اولین مدل آن در سال 1984 میلادی به پایان رسید. این تانک 40 تنی با استانداردهای زمان خود توپ 105 میلیمتری را شامل می‌شد و پس از آنکه ارتش هند در دهه‌های آتی نیازهای خود را مشخص کرد، قرار بر آن شد که مدل نهایی «آرجون» با 58 تن وزن و توپ 120 میلیمتری وارد میدان نبرد شود.

به هر حال، در مارس 2010 «آرجون» موفق شد در تمامی آزمایش‌های صورت گرفته نسبت به تانک‌های «تی-90» روسی بهتر عمل کند و سرانجام در تاریخ 19 مه 2010 ارتش هند دستور تولید 124 فروند تانک «آرجون اِم‌کا-1» را صادر کرد و نهم آگوست همان سال تولید 124 دستگاه تانک «آرجون امکا-2» آغاز شد. فرآیند ساخت این تانک همچنان در وزارت دفاع هند دنبال می‌شود که البته پیش‌بینی‌های اولیه مبنی بر تولید 1500 تا 2000 دستگاه «آرجون» در مورد آن هنوز محقق نشده است.

«آرجون» از سال 2004 میلادی فعالیت خود را به طور رسمی در ارتش هند آغاز کرد و همچنان در عملیات‌های نظامی این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این غول آهنین که وزن دقیق آن 58.5 تن محاسبه می‌شود نسبت به تانک‌های روسی که تا پیش از این مورد استفاده قرار می‌گرفتند سنگین‌تر است و همین مسئله باعث شد از زمان ورود «آرجون» ارتش هند تغییرات بزرگی را در سیستم لجستیکی خود ایجاد کند و به واسطه آن از قطارهای جدید مخصوص حمل تانک‌های بزرگتر استفاده شود. تغییر در سیستم لجستیکی ارتش هند از زمان ورود «آرجون» آغاز شد، ولی هزینه‌های جانبی باعث شد این پروژه با سرعت کمتر دنبال شود.

مهم‌ترین مشخصات به کار رفته در تانک هندی «آرجون» را می‌توان به قرار زیر معرفی کرد:

• نوع: تانک نبرد اصلی
• محل ساخت: هند
• طراح: مرکز تحقیق و توسعه وزارت دفاع هند، آزمایشگاه تحقیق و توسعه خودروهای جنگی وابسته به وزارت دفاع هند
• طراحی اولیه: مارس 1974 میلادی
• مرکز تولید: کارخانه وسایل نقلیه سنگین هند
• هزینه ساخت هر فروند: 8.3 میلیون دلار
• تولید انبوه: از سال 2004 میلادی تا کنون
• تعداد تولید شده: 366 فروند – شامل 248 فروند مدل اِم‌کا-1 و 118 فروند مدل ام‌کا-2
• وزن مدل اِم‌کا-1: 58.5 تن – وزن مدل اِم‌کا-2: 68 تن
• طول: 10.63 متر
• عرض: 3.86 متر
• ارتفاع: 2.32 متر
• تعداد سرنشین: 4 نفر شامل فرمانده، توپچی، لُودر مهمات و راننده