اسنیفر هسته ای و پروازهای جدید در خاورمیانه؛ هواپیمای آمریکایی که ذرات هسته ای را بو می کشد

مجله تصویری سلاح – تصاویر منتشر شده توسط نیروی هوایی آمریکا در وب سایت DVIDS تایید می کند که هواپیمای دبلیو سی-135آر کانستنت فینیکس (WC-135R Constant Phoenix) با شماره سریال 64-14831 به تازگی برای انجام آزمایشات اتمسفری به خاورمیانه اعزام شده است. حضور این هواپیما در منطقه از طریق سامانه ADS-B آشکار شده بود، زیرا این هواپیما ماموریت های خود را از پایگاه های هوایی العدید در قطر و دیگو گارسیا در اقیانوس هند انجام می داد.

با این حال، تصاویری از عملیات دبلیو سی-135آر از مکانی نامعلوم در منطقه عملیاتی ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، این اعزام را تأیید می کند.

دبلیو سی-135آر؛ اسنیفر هسته ای

دبلیو سی-135آر تنها هواپیمای موجود در زرادخانه نیروی هوایی آمریکا است که توانایی انجام عملیات نمونه برداری از هوا را دارد. این هواپیما توسط اسکادران شناسایی 45ام بال 55ام، در همکاری با اسکادران نظارت 21ام مرکز کاربردهای فنی نیروی هوایی (AFTAC)، شعبه 1، اداره و نگهداری می شود و در ماموریت های جمع آوری نمونه های اتمسفری تخصص دارد.

در میان نقش های آن، کانستنت فینیکس به سامانه نمونه برداری از بقایای گازی در جو برای تشخیص رادیواکتیویته مجهز است که از پیمان منع جزئی آزمایش هسته ای سال 1963 حمایت می کند. این پیمان آزمایش سلاح های هسته ای بالای سطح زمین را ممنوع می کند. به دلیل این ماموریت منحصر به فرد، دبلیو سی-135آر لقب «اسنیفر هسته ای» را به خود اختصاص داده است.

ناوگان دبلیو سی-135آر نقش حیاتی در امنیت ملی ایفا می کند و ماموریت های نمونه برداری اتمسفری جهانی را انجام می دهد. این هواپیما به دستگاه های بیرونی مجهز است که به جمع آوری ذرات معلق در هوا روی کاغذ فیلتر کمک می کنند و از یک سامانه کمپرسور برای جمع آوری نمونه های هوای کامل استفاده می کنند.

گازهای خروجی توسط ابزارهایی قاشق مانند در کناره های بدنه جمع آوری می شوند که ذرات ریزه پرتوزا را روی فیلترها به دام می اندازند. خدمه ماموریت قادر به تجزیه و تحلیل بقایای ریزه پرتوزا در زمان واقعی هستند که به تأیید وجود غبار هسته ای و احتمالاً تعیین ویژگی های سرجنگی درگیر کمک می کند.

تانکرهای سوخت رسانی که تغییر کاربری داده اند

ناوگان کانستنت فینیکس در حال حاضر از سه هواپیمای ارتقا یافته دبلیو سی-135آر تشکیل شده است که با کدهای 64-14836، 64-14831 و 64-14829 شناخته می شوند.

دبلیو سی-135آر های جدید در واقع هواپیماهای سوخت رسان کی سی-135آر تغییر کاربری داده شده هستند. تغییر آنها از تانکرهای راهبردی به «اسنیفرهای هسته ای» از سال 2019 در گروه سامانه های هوایی 645ام آغاز شد. اولین هواپیما در ژوئیه 2022 وارد خدمت شد، و هواپیمای دوم در ماه مه 2023 فعالیت خود را آغاز کرد. سومین و آخرین هواپیما نیز در 4 دسامبر 2023 تحویل داده شد.

در مقایسه با مدل های قبلی خود، هواپیماهای ارتقا یافته دبلیو سی-135آر مجهز به کابین خلبان جدید و موتورهای توربوفن سی اف ام-56 هستند که مسائل ناشی از ناوگان قدیمی دبلیو سی-135دبلیو که در آن موتورهای قدیمی مستعد خرابی بوده و نگرانی های ایمنی ایجاد می کردند را برطرف کرده است.

سرهنگ مارک هاوارد، فرمانده بال 55ام، هنگام تحویل آخرین مدل آر در سال گذشته گفت: “داشتن سه هواپیما در ناوگان، بازی را تغییر می دهد. ما می توانیم ماموریت های همزمان را بدون به خطر انداختن آموزش یا آمادگی عملیاتی مدیریت کنیم.”

پرنده ای که تایید استقرار آن به ندرت از سوی نیروی هوایی آمریکا صورت می گیرد

برای انجام ماموریت نمونه برداری اتمسفری بسیار مهم خود، سه فروند دبلیو سی-135آر به طور منظم در سراسر جهان مستقر می شوند. حضور آنها در پایگاه های خارج از قاره آمریکا اغلب توسط ناظران هواپیما که از اسنیفرهای هسته ای در حال برخاستن یا فرود عکس می گیرند، یا از طریق OSINT (اطلاعات منبع باز)، با استفاده از وب سایت های ردیابی پرواز یا نظارت بر ارتباطات رادیویی هواپیما آشکار می شود. در واقع، نیروی هوایی آمریکا به ندرت استقرار کانستنت فینیکس ها را تأیید می کند.

یک استثنای قابل توجه (پیش از تصاویر منتشر شده اخیر در مورد استقرار در منطقه خلیج فارس)، در سال 2017 رخ داد، زمانی که دبلیو سی-135دبلیو با کد 62-3582 یک «تور» در اروپا را تکمیل کرد و چندین ماموریت را از ماه فوریه تا اواسط مارس هم در منطقه دریای بارنتس و هم دریای مدیترانه انجام داد.

استقرار نسبتاً نادر در پایگاه هوایی نیروی هوایی سلطنتی میلدنهال در بریتانیا، در بحبوحه نگرانی های فزاینده در مورد افزایش سطح ید در اطراف نروژ، گمانه زنی هایی را برانگیخت که آمریکا این هواپیمای شناسایی را برای بررسی دلایل افزایش سطح رادیواکتیو شناسایی شده در شمال اروپا در اوایل ژانویه اعزام کرده است. نیروی هوایی آمریکا این موضوع را تکذیب کرد و در عوض اعلام کرد که فقط یک “استقرار چرخشی از پیش برنامه ریزی شده که از قبل تعیین شده بود” را انجام داده است.