براهموس: همکاری روسیه و هند در توسعه یکی از خطرناک‌ترین تسلیحات جهان

مجله تصویری سلاح – موشک کروز براهموس (BrahMos) محصول سال ها همکاری و سرمایه گذاری بین هند و روسیه و نمونه بارزی از پیوند نزدیک صنایع دفاعی این دو کشور است. اگرچه این سامانه موشکی تاکنون در جنگی مورد استفاده قرار نگرفته و آنچه درباره آن می دانیم بر اساس آزمایش های صورت گرفته توسط هند و روسیه است، اما به نظر می رسد براهموس از قابلیت های جالب توجهی برخوردار است.

 

 

آشنایی با موشک براهموس

موشک کروز براهموس که به نام پی‌جی-10 (PJ-10) نیز شناخته می شود، محصول سرمایه گذاری مشترک براهموس است که به منظور مدیریت همکاری در زمینه تولید موشک بین صنایع تسلیحاتی روسیه و هند شکل گرفت. به طور خاص، براهموس مشارکتی بین سازمان پژوهش و توسعه دفاعی هند (DRDO) و ان‌پی‌او ماشینوستروینییا (NPO Mashinostroyeniya) روسیه، یکی از شرکت های تابعه شرکت دولتی موشک های تاکتیکی جی‌اس‌سی (JSC Tactical Missiles Corporation) است. این سرمایه گذاری مشترک در سال 1998 شکل گرفت و پس از آن توسعه موشک براهموس آغاز شد.

پس از نخستین پرتاب آزمایشی در سال 2001، موشک براهموس در سال 2005 وارد خدمت در نیروی دریایی هند شد. از آن زمان، این موشک توسط ارتش و نیروی هوایی هند نیز به خدمت گرفته شده است. جنگنده های سوخو سو-30 ام‌کی‌آی نیروی هوایی هند توانایی حمل این موشک را دارند.

ترکیبی از موسکوا و براهماپوترا 

نام “براهموس” به منظور ادای احترام به همکاری روسیه و هند در توسعه موشک انتخاب شد و واژه ای مرکب از نام دو رود موسکوا در روسیه و براهماپوترا در هند است. همچنین، به نظر می رسد براهموس محصولی تکامل یافته از موشک کروز پی-800 اونیکس روسیه است.

موشک براهموس در نسخه پایه خود بردی بین 300 تا 500 کیلومتر دارد و نسخه صادراتی آن بردی 290 کیلومتری دارد. این در شرایطی است که هند نسخه ای پیشرفته‌تر از این موشک با برد 800 کیلومتر را نیز آزمایش کرده است. با توانایی حمل کلاهک های جنگی متعارف و هسته ای، براهموس امکان شلیک از دریا، آسمان و خشکی را دارد.

موشک براهموس از یک پیشرانه رم‌جت سوخت مایع نیرو می گیرد و بنابر گزارش ها می تواند به سرعت کروز فراصوت بین 2 تا 2.8 ماخ دست یابد. روسیه و هند مدعی اند که روی یک نسخه ابرصوت از این موشک به نام “براهموس-2” کار می کنند که توانایی پرواز ابرصوت با استفاده از یک پیشرانه اسکرم‌جت به جای رم‌جت را دارد.

مقاصد صادراتی

به رغم فاصله کوتاه بین معرفی و آغاز خدمت موشک براهموس در نیروی دریایی هند، روسیه همچنان ترجیح می دهد تا تامین کننده قطعات این پروژه در قالب صادرات باشد و نمونه ای از آن را خریداری نکرده است. به رغم مشارکت روسیه در این پروژه، صادرات موشک براهموس تا حد زیادی زیر سلطه هند بوده است که علاقمند به استفاده از این موشک در قالب ابزاری برای گسترش صادرات تسلیحات خود است.

فیلیپین نخستین مقصد خارجی موشک براهموس بوده است. در ژانویه 2022، مانیل برای خرید این سامانه موشکی قراردادی به ارزش 368 میلیون دلار با دهلی نو امضا کرد. ویتنام نیز برای مقابله با تهدیدات چین در دریای چین جنوبی، خرید موشک براهموس را مد نظر قرار داده است. تایلند، سنگاپور و مالزی از دیگر کشورهایی هستند که به خرید این سامانه علاقه نشان داده اند.