درباره بزرگ ترین هواپیمای جهان که روسیه نابود کرد: آنتونوف ای‌ان-225 مریا

مجله تصویری سلاح – آنتونوف ای‌ان-225 بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین هواپیمای عملیاتی جهان بود که توسط شرکت آنتونوف دیزاین بیورو (Antonov Design Bureau) اوکراین طراحی و ساخته شد. این هواپیمای باربری استراتژیک مجهز به شش پیشرانه توربوفن توانایی حمل باری به وزن 250 تن از جمله قطعات تکی با وزن حداکثر 200 تن را داشت.

هواپیمای پهن پیکر آنتونوف ای‌ان-225 با پیشرانه های قدرتمند خود توانایی برخاستن از زمین با وزن حداکثری 640 تن را داشت. این هواپیما برای حمل شاتل های برنامه فضایی بوران شوروی ساخته شد و پیش از آن که توسط نیروهای ارتش روسیه در حمله اخیر به اوکراین هدف قرار بگیرد، عنوان بزرگ‌ترین هواپیمای عملیاتی جهان را در اختیار داشت.

طراحی و اندازه

آنتونوف ای‌ان-225 که بیشتر به نام “مریا” (در زبان اوکراینی به معنای “رویا”) شناخته می شود، طولی برابر با 84 متر و فاصله دو سر بال آن 88 متر بود. وزن این هواپیما بدون بار و سوخت 175 تن بود. بر این اساس، مریا از نظر طول، فاصله دو سر بال و وزن، بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین هواپیمای عملیاتی جهان بود.

محفظه بار این هواپیما با ابعاد 43 متر در 6.4 متر در 4.4 متر، فضای کافی برای جای دادن 50 خودرو را ارائه می کرد. تنها یک فروند آنتونوف ای‌ان-225 ساخته شد و در شرایطی که قرار بود یک فروند دیگر از آن ساخته شود، اما این پروژه به دلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کنار گذاشتن برنامه شاتل فضایی بوران و در سال های بعد به دلیل ناتوانی در تامین بودجه لازم هیچگاه به سرانجام نرسید.

آنتونوف ای‌ان-225 بر مبنای هواپیمای آنتونوف ای‌ان-124 روسلان و برای حمل شاتل های فضایی شوروی سابق روی پشت بدنه خود طراحی شده بود. نخستین پرواز این هواپیما در سال 1988 انجام شد و یک سال پس از آن وارد خدمت شد. توسعه و ساخت مریا از سال 1985 آغاز شده بود.

دم هواپیمای مریا یکی از ویژگی های جالب توجه و منحصر به فرد این پرنده غول پیکر بود. این هواپیما به دمی دوقلو با یک تثبیت کننده افقی بسیار پهن مجهز شده بود. طراحی این چنینی دم به مریا اجازه می داد تا بارهای سنگین مانند شاتل فضایی را خارج از بدنه خود حمل کند بدون این که آیرودینامیک آن حین پرواز تحت تاثیر قرار بگیرد.

آنتونوف ای‌ان-225 بیش از 200 رکورد جهانی از جمله حمل هوایی سنگین‌ترین و طولانی‌ترین محموله های باری جهان را در اختیار دارد. دماغه این هواپیما برای ورود بارهای بزرگ به سمت بالا قابل باز شدن بود. یکی از رکوردهای این هواپیما در سال 2004 و زمانی که یک تکه 247 تنی ماشین آلات خط لوله نفت را به ازبکستان منتقل کرد، رقم خورد.

مریا در سال 1994 از خدمت خارج شد، اما با افزایش تقاضا برای حمل بارهای سنگین و عظیم، بار دیگر در سال 2001 توسط اوکراینی ها به هواپیمایی عملیاتی تبدیل شد. از آن زمان تا همین اواخر، مریا در شرایط آب و هوایی مختلف به حمل بارهای سنگین و همچنین انتقال کمک های جهانی به مناطق بحران زده و آسیب دیده از جمله پس از زلزله هائیتی در سال 2010 یا زلزله و سونامی ژاپن در سال 2011 مشغول بود.

پیشرانه ها

پیشرانه های آنتونوف ای‌ان-225 احتمالا چشمگیرترین ویژگی فنی این هواپیما محسوب می شد. شش پیشرانه توربوفن Ivchenko Progress Lotarev D-18T امکان پرواز با بیشینه سرعت 850 کیلومتر بر ساعت در ارتفاع 36 هزار پایی را برای این هواپیما فراهم می کردند.

هر یک از پیشرانه های مریا توانایی تولید بیشینه نیروی پیشرانش 229.5 کیلونیوتن را داشتند. طول، عرض و ارتفاع این پیشرانه به ترتیب برابر با 5.4 متر، 2.7 متر و 2.9 متر بود. وزن خشک هر پیشرانه 4100 کیلوگرم و عمر خدماتی آن 24 هزار ساعت بود. برد پروازی مریا بین 4000 کیلومتر تا بیش از 15 هزار کیلومتر متغیر بود.

عرشه پرواز

آنتونوف ای‌ان-225 دارای یک عرشه پرواز دیجیتالی سازگار با IFR بود که شش خدمه شامل یک خلبان، یک کمک خلبان، یک ناوبر، یک اپراتور رادیویی و دو مهندس پرواز برای هدایت هواپیما در آن قرار می گرفتند. عرشه پرواز برای آنالیز و ارائه خدمات سریع به سامانه های خودکار ناوبری و کنترل پرواز مجهز شده بود.

ارابه فرود

هواپیمای ای‌ان-225 توانایی حمل باری تا وزن 250 تن را داشت که در مقام مقایسه هواپیمای بوئینگ 747-800 توانایی حمل 140 تن بار را دارد. برای تحمل چنین وزنی، ارابه فرود آنتونوف ای‌ان-225 دارای 32 چرخ بود که تقریبا در سراسر بدنه این هواپیما گسترده شده بودند. ارابه فرود دماغه دارای چهار چرخ و 28 چرخ دیگر در قسمت ارابه فرود اصلی قرار داشتند.