کانبرا پی‌آر.9؛ هواپیمای شناسایی با دماغه‌ای متفاوت و عجیب!
مجله تصویری سلاح – به عنوان بمب افکنی با قابلیت پرواز در ارتفاع بالا، هواپیمای کانبرا توسعه یافته توسط شرکت اینگلیش الکتریک نخستین پرواز خود را در سیزدهم می 1949 انجام داد و دو سال بعد وارد خدمت در نیروی هوایی سلطنتی انگلیس شد. کانبرا نخستین بمب افکن مجهز به پیشرانه های جت در نیروی هوایی سلطنتی انگلیس بود.
این طرح به اندازه ای موفق بود که خیلی زود سفارش خرید کانبرا از کشورهای دیگر ارائه شد و در نهایت، این هواپیما در نیروی هوایی 17 کشور مختلف بکار گرفته شد. همچنین، خط تولید کانبرا در استرالیا راه اندازی شد و آمریکا مجوز ساخت نمونه هایی بر اساس آن را دریافت کرد.
در 21 فوریه 1951، یک فروند هواپیمای کانبرا بی ام‌کی 2 نیروی هوایی سلطنتی انگلیس به نخستین هواپیمای جت تبدیل شد که پرواز ترانس آتلانتیک را بدون توقف و سوخت گیری تجربه می کند. این پرواز تقریبا 1,800 مایلی (2,897 کیلومتر) در چهار و ساعت و 37 دقیقه انجام شد.
خیلی زود مشخص شد که هواپیمای کانبرا می تواند در چندین نقش ظاهر شود و استفاده از آن به عنوان یک هواپیمای شناسایی و عکاسی یکی از همین موارد بود.
هواپیمای شناسایی کانبرا پی‌آر.3 نخستین پرواز خود را در مارس 1950 انجام داد و آخرین نمونه از این مدل در سال 1954 تحویل نیروی هوایی انگلیس شد. در این زمان، نسخه بعدی به نام کانبرا پی‌آر.7 وارد خدمت شد.
با این وجود، یکی از شناخته شده‌ترین انواع هواپیمای کانبرا مدل شناسایی پی‌آر.9 است. این هواپیما بازطراحی و توسعه چشمگیری را تجربه کرد و دارای سامانه های هیدرولیکی ارتقا یافته و یک دماغه لولایی برای دسترسی به قسمتی بود که ناوبر در آن قرار می گرفت و دارای یک صندلی ایجکت نیز بود. پی‌آر.9 دارای بال بزرگ‌تر و پیشرانه های قدرتمندتر رولزرویس اون 206 (Avon 206) بود.
در مجموع، تعداد 23 فروند هواپیمای کانبرا پی‌آر.9 بین سال های 1958 تا 1962 تولید شد و 21 فروند به نیروی هوایی سلطنتی انگلیس تحویل داده شد. یک فروند پیش از تحویل از رده خارج شد و یک فروند دیگر نیز برای آزمایش های موشکی مورد استفاده قرار گرفت.
کانبرا پی‌آر.9 از برد پروازی 2,600 مایل (4,184 کیلومتر) و سقف پرواز بیش از 60 هزار پا برخوردار بود. فاصله بین دو نوک بال آن 67 فوت و 11 اینچ (حدود 21 متر) بود. این هواپیما بین سال های 1958 تا 2006 در خدمت نیروی هوایی سلطنتی انگلیس قرار داشت.
کانبرا پی‌آر.9 به دوربین های ویژه LOROP (عکاسی اپتیکال دور برد) مجهز شده بود که بنابر گزارشات بر مبنای دوربین های مورد استفاده در هواپیمای لاکهید یو-2 شکل گرفته بودند و امکان عکسبرداری از اهداف هنگام پرواز در ارتفاع بالا را به کانبرا پی‌آر.9 می دادند. همچنین، این هواپیما به دوربین ها فروسرخ برای انجام ماموریت های شناسایی شبانه مجهز شده بود.
در ژانویه 1960، کانبرا پی‌آر.9 در اسکادران شماره 58 نیروی هوایی سلطنتی انگلیس وارد خدمت شد و نخستین ماموریت خود را سه ماه بعد انجام داد. اسکادران شماره 13 به دومین واحدی تبدیل شد که در تابستان سال 1961 از این نوع هواپیما استفاده کرد.
در سال 1962 و طی بحران کوبا، هواپیماهای کانبرا پی‌آر.9 برای عکسبرداری از تحرکات کشتی های روس مورد استفاده قرار گرفتند.
طی دوران جنگ سرد نیز از هواپیماهای پی‌آر.9 برای انجام ماموریت های شناسایی استفاده شد. از ماموریت های آن در سال های اخیر نیز می توان به حضور در رواندا، جنگ بوسنی در دهه 90 میلادی، جنگ خلیج فارس در سال 2003 و افغانستان در سال 2006 اشاره کرد.
ترجمه: محمدمهدی حیدرپور
