همکاری هسته ای امریکا و هند در کوهستان و گم شده ای که هیچوقت پیدا نشد!
مجله تصویری سلاح– برخی از روستاییان ساکن در هیمالیای هند بر این باورند که تجهیزات هسته ای زیر برف و صخره ها در ارتفاعات کوهستان دفن شده اند.
از این رو، زمانی که روستای رینی در اوایل ماه فوریه سیلی سهمگین را تجربه کرد، بار دیگر نگرانی روستاییان افزایش یافته و شایعاتی درباره این که دستگاه ها و تجهیزات هسته ای در بروز سیل نقش داشته اند، شکل گرفت. این در شرایطی است که دانشمندان معتقدند که جدا شدن یک تکه یخچال طبیعی و فرو افتادن آن در رودخانه دلیل بروز سیل در استان اوتاراکند هند بوده است که طی آن بیش از 50 نفر جان خود را از دست دادند.
اما روستاییان هندی فکر نمی کنند که یخچال طبیعی دلیل بروز سیل باشد. در عوض، اهالی روستای رینی به پلوتونیوم باقی مانده در کوهستان طی ماموریت اطلاعاتی مشترک آمریکا و هند در دهه 1960 مشکوک هستند. این ماموریت شامل نصب حسگری می شد که برای جمع آوری مدارک درباره آزمایش های هسته ای چین طراحی شده بود و از ایزوتوپ رادیواکتیو پییو-238 نیرو می گرفت.
چین نخستین بمب هسته ای خود را در سال 1964 در سایت آزمایش لوپ نور (Lop Nur) در غرب چین آزمایش کرد. “عملیات 59-6” یک چاشنی هسته ای 22 کیلوتنی بود که حدود 50 درصد قویتر از بمب هسته ای بود که در شهر هیروشیما، ژاپن منفجر شد.
سازمان سیا به شدت در پی جمع آوری اطلاعات درباره برنامه های هسته ای چین بود، اما سایت لوپ نور صدها کیلومتر از نزدیکترین کشور دوست آمریکا فاصله داشت. نزدیکترین مکانی که سازمان سیا می توانست به آن دسترسی داشته باشد، هیمالیای هند بود، از این رو، پیشنهاد یک ماموریت اطلاعاتی مشترک به دولت هند ارائه شد. هند که حدود دو سال پیش از آن، جنگی کوچک با چین را تجربه کرده بود با این پیشنهاد موافقت کرد.
در سال 1965، یک تیم آمریکایی-هندی برای نصب حسگر از کوه هیمالیا صعود کردند. حسگر از یک ژنراتور رادیوگرمایی برای تامین نیرو استفاده می کرد و اساسا گرمای تلف شده ناشی از ایزوتوپ های هسته ای در حال فروپاشی را به برق تبدیل می کرد. این همان فرایندی است که نیروی “مریخ نورد استقامت” (Perseverance) ناسا را تامین می کند و از ایزوتوپ رادیواکتیو مشابه یعنی پلوتونیوم دیاکسید (پییو-238) استفاده می کند.
تیم مشترک آمریکا و هند قصد داشتند تا دستگاه را در کوه ناندا دوی (Nanda Devi) هند نصب کنند. اما بارش شدید برف و کاهش اکسیژن، اعضای تیم را وادار کرد تا دستگاه را بدون نصب پنهان کنند، با این امید که ماموریت را در سال بعد تکمیل کنند. اما زمانی که تیم بار دیگر به مکان پنهان کردن دستگاه بازگشت، دیگر خبری از حسگر و منبع نیرو نبود. این دستگاه دیگر هرگز پیدا نشد.
روستاییان هندی بر این باورند که ایزوتوپ پلوتونیوم مفقود شده همچنان در کوهستان است و گرمای تلف شده آن موجب ذوب شدن برف و یخ اطراف شده و در نهایت به بروز سیل اخیر منجر شده است. اما بعید است که این مساله درست باشد. در شرایطی که پلوتونیوم دیاکسید مفقود شده هرگز پیدا نشد، نیمه عمر پییو-238 حدود 88 سال است و بیش از 50 سال از آن زمان سپری شده است. اگر پلوتونیم قادر به ایجاد سیل بود، باید مدت ها پیش این اتفاق رخ می داد و به لطف فروپاشی رادیواکتیو، ظرفیت آن برای تولید گرما به شدت کاهش داشته است.
ترجمه: محمدمهدی حیدرپور
مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.