میدان جنگ؛ از جیپ افسانه ای تا هاموی!

مجله تصویری سلاح- سال 1984 برنامه جدید ارتش آمریکا تحت عنوان “خودروی چرخ‌دار چند منظوره با قابلیت تحرک بالا” یا به اختصار HMMWV کلید خورد و در نهایت توانست خودروی همه فن حریف ارتش یعنی جیپ را از میدان رقابت خارج کند.

بدین ترتیب ظرف مدت زمان کوتاهی شرکت خودروسازی آمریکایی ای‌ام جنرال تولید کننده خودروهای هاموی تبدیل به تیتر اول روزنامه ها شد. گفتنی است که هاموی پس از اولین تولید در سال 1984 تا به امروز همچنان به خدمت عملیاتی رسمی خود ادامه داده است. این خودروی نظامی پلتفرمی مشترک با نمونه شهری شاسی بلند محبوب هامر دارد.

تصویری از جیپ افسانه ای

 

تصویری از یک هاموی امروزی

 

از سال 1940، جیپ های نظامی نمادی از یک بیراهه نورد چابک بودند و به واسطه عملکرد مناسب در میدان نبرد، مقاومت بالا، ضریب اطمینان قابل ملاحظه و نگهداری آسان به شهرت فراوانی دست یافتند.

از جیپ تا هاموی

طی جنگ جهانی دوم خودرویی با نام رسمی کامیون M151 در خطوط مقدم جنگ حاضر بود. محبوبیت این وسیله نقلیه تا اندازه ای پیش رفت که حتی شوروی سابق نیز به استفاده از آن وابسته بود؛ هرچند آنها عاشق طراحی جیپ بودند اما نمی توانستند این واقعیت را بپذیرند که با خودرویی غیر وطنی رو به رو هستند!

چندی بعد جیپ راه خود را به کشورهای دیگر مانند کره، ویتنام، آفریقا، خاورمیانه و بسیاری از نقاطی که فاصله زیادی با خانه اولیه آن یعنی آمریکا داشتند، باز کرد. علاوه بر نسخه های نظامی از جیپ های تولیدی، نمونه های غیر نظامی و اسپرت هم یکی از گزینه های قطعی برای علاقه مندان به آفرود محسوب می شوند. اما با توجه به مزایای متعدد و سطح رضایت مندی بالا از این محصولات، چرا طرح تعویض جیپ های نظامی در دستور کار ارتش قرار گرفت؟

 

 

پاسخ به سوال فوق در پس نیازهای متغیر جنگ نهفته است. خودروهای نظامی جیپ برای دوران مربوط به خود و همچنین اهداف کاربردی آن زمان بی نظیر بودند. اما سیستم های تسلیحاتی مدرن بزرگتر، سنگین تر و پیشرفته تر از گذشته شده اند و از این رو نیازمند خدمه و در عین حال تجهیزات کمکی بیشتر برای پشتیبانی از آنها هستند. برای مثال امروزه استفاده از موشک هدایت شونده ضد تانک بی جی ام-71 تاو مستلزم دو دستگاه جیپ و یک تریلر حمایت کننده است. تاو موشکی مجهز به سیستم هدایت سیمی و ردیابی نوری به شمار می رود و در حال حاضر در شمار قدرتمندترین تسلیحات ضد تانک دسته بندی می شود. علاوه بر این سایر سامانه های موشکی مدرن هم خودروهای کوچک 4X4 را متحمل فشار بیش از اندازه می سازند.

 

 

در حالی که ظرفیت حمل بار جیپ های نظامی چیزی حدود 544 کیلوگرم برآورد شده است، این خودروها در ماموریت های خارج شهری تنها قادر به جا به جایی 362 کیلوگرم محموله هستند آن هم نه با سرعت حداکثری! از طرفی دیگر رو به روز بر سن جمعیت فعلی جیپ ها افزوده می شود و درست مانند آن است که با ناوگانی پیر رو به رو باشیم. از 58152 دستگاه موجودی حال حاضر ارتش، بیش از 20 هزار مورد بالای 12 سال سن دارند و این میزان همان طول عمر مطلوب مورد انتظار برای آنها محسوب می شود.

 

 

در سال 1980 ارتش با توجه به چشم اندازهای نه چندان مطلوب از آینده جیپ های جنگی خود، تصمیم گرفت که به جای جایگزین سازی ناوگان قدیمی با طراحی های مشابه از خودروهای نظامی به فکر یک وسیله نقلیه کاملا جدید باشد. طبق تصمیم گیری های صورت گرفته قرار بود خودروی پیشنهادی بزرگتر، سریعتر، قدرتمندتر، مجهز به ظرفیت حمل بار بیشتر و امکان تطبیق پذیری چند منظوره در میدان نبرد باشد.

طراحی ارتش برای چنین مفهومی، HMMWV یا همان خودروی چرخ‌دار چند منظوره با قابلیت تحرک بالا بود. با دقت به شیوه نام گذاری نزدیک ترین تلفظی که می توان برای این خودرو در نظر گرفت، هاموی است. اما هاموی با هر عنوانی که شناخته شود، تاثیرات چشمگیری بر عرصه وسایل نقلیه نظامی به همراه داشته است. همانند جیپ این محصول نیز یک خودروی چهار چرخ متحرک است اما نقاط تشابه آنها همینجا به پایان می رسد. طول هاموی از جیپ های نظامی بلندتر و از نظر ارتفاع هم چند اینچ پایین تر است که همین موضوع به ایمنی بیشتر آن در برابر آتش زمینی دشمن کمک می کند.

 این خودرو قادر است در آب‌هایی به عمق 76سانتیمتر حرکت کند و اگر لوازم مخصوص حرکت در آب بر آن نصب شود امکان حرکت در آب‌هایی به عمق یک و نیم متر را خواهد داشت. حداکثر سرعت هاموی 105 کیلومتر در ساعت است و برد عملیاتی آن در بزرگراه حدود 560 کیلومتر است. برخی از هاموی‌ها به سیستم تنظیم فشار هوای تایر مجهز شده‌اند تا راننده بتواند با توجه به شرایط ناهمواری فشار مناسب را برای تحرک بهتر خودرو انتخاب کند.

 

 

خودروی مذکور در شرایط جنگی 1133 کیلوگرم بار را در خود جای می دهد که حدودا 3 برابر ظرفیت یک جیپ خواهد بود. علاوه بر این هاموی به گونه ای طراحی شده است که بتواند پاسخ گوی طیف وسیعی از الزامات میدان جنگ باشد. در واقع نه تنها ارتش، بلکه سپاه تفنگداران دریایی و نیروی هوایی نیز به این وسیله نقلیه چند منظوره نیاز خواهند داشت. با برخورداری از کیت های بدنه قابل تعویض، شاسی اصلی هاموی در مدت زمان کوتاهی به یکی از سه پیکربندی حامل تسلیحات، وسیله نقلیه کمکی و آمبولانس صحرایی تغییر می یابد. حتی در هر یک از این دسته ها نیز باز هم می توان تغییرات بیشتری را لحاظ کرد.

 

 

از نقطه نظر تسلیحات، هاموی در نقش یک خودروی تهاجمی می تواند ترکیب ویژه ای از سلاح های مختلف از مسلسل و نارنجک انداز گرفته تا موشک های ضد تانک تاو را حمل کند. در مجموع هاموی بسیار پر کاربرد است و نه تنها جیپ بلکه خودروهای افسانه ای دیگری مانند M274 2 تنی و M561 1 تنی را نیز جایگزین می کند. در نتیجه این جا به جایی، ارتش با مزایای متعددی مانند استاندارد سازی قطعات، کاهش هزینه های تعمیر و نگه داری، خدمت رسانی بهینه تر در میدان نبرد و قدرت عملیاتی بیشتر همراه می شود.

مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.