5185 نمایش

ناسهورن؛ کرگدن آهنی که فقط 3 دستگاه از آن وجود دارد!

مجله تصویری سلاح- ناسهورن که در زبان آلمانی به معنای کرگدن است، در واقع نوعی شکارچی تانک مربوط به دوران جنگ جهانی دوم محسوب می شود. این محصول به عنون راه حلی موقتی در سال 1942 با تجهیز یک شاسی سبک بدون برجک به اسلحه سنگین ضد تانک 88 میلی متری پاک 43 ساخته شد. با وجود آن که ناسهورن از نظر پوشش زرهی نسخه ای سبک محسوب می شد، با تکیه بر مشخصات عملیاتی قوی خود قادر به نفوذ از قسمت جلو به تمام تانک های نیروهای متفقین آن هم در برد طولانی بود.

از جمله دیگر ویژگی های مهم این شکارچی تانک متفاوت می توان به هزینه نگه داری و تعمیر نسبتا پایین و همچنین تحرک بهتر آن نسبت به سایر وسایل نقلیه نظامی سنگین اشاره کرد. مجموعه این فاکتورها سبب شد که ناسهورن تا پایان زمان جنگ همچنان وضعیت تولید فعال خود را حفظ کند.

طراحی و توسعه

به دنبال اولین تجربیات آلمان ها در مواجهه با تانک های سنگین و متوسط شوروی مانند Kliment Voroshilov و T-34، آنها به خوبی دریافتند که نیازی ضروری مبنی بر تولید یک شکارچی تانک قدرتمند با قابلیت منهدم سازی تانک های زرهی سنگین دشمن وجود دارد. بدین ترتیب در فوریه سال 1942، کمپانی بزرگ تولیدکننده خودروهای زرهی Alkett با الهام از طراحی تانک های پنزر 3 و پنزر 4 اقدام به توسعه یک شکارچی تانک جدید کرد.

این مدل به منظور دریافت تاییدیه از جانب آدولف هیتلر در اکتبر سال 1942 برای وی به نمایش درآمد و اوایل سال بعد وارد خط تولید اولیه خود شد. طی نیمه اول سال 1943، مدل جدیدی از این محصول آماده ساخت شد و تغییرات مختلفی در آن لحاظ شده بود. از جمله اصلی ترین اصلاحات صورت گرفته می توان به صفحه زرهی متفاوت در بخش جلویی راننده اشاره کرد. این نسخه و همینطور مدل قبلی که نخستین نمونه های تولیدی به شمار می روند، تقریبا از نظر ظاهری غیر قابل افتراق بودند. لازم به ذکر است که محصول مورد بحث در سال 1944 توسط شخص هیتلر ناسهورن یا همان کرگدن نام گذاری شد.

اما شاید مهم ترین نکته در ارتباط با ناسهورن، تولید آن به تعداد محدود باشد. مجموعا 494 دستگاه از این شکارچی تانک تکمیل شد که بیشتر آنها نیز به سال 1943 باز می گردند. در ژانویه سال 1944، هیتلر طرفدار تولید یک شکارچی تانک جدیدتر به نام Jagdpanzer IV شد که زره قدامی ضخیم تری از ناسهورن داشت (حدودا 60 میلی متر) و همچنین مجهز به یک سلاح 7.5 سانتی متری اما با قدرت کمتر بود. لازم به ذکر است که این نمونه بیشتر به درد درگیری های احتمالی میان تانک های زره پوش می خورد و همین موضوع باعث شد که تولید ناسهورن هرچند با سرعت پایین اما تا سال 1945 ادامه یابد.

از نظر سابقه عملیاتی، ناسهورن پس از تولید در اختیار گردان های شکارچیان تانک های سنگین قرار گرفت و در مجموع 6 دستگاه از آنها به طور کامل تجهیز شدند. به هر گردان 45 نابودگر تانک تخصیص داده شد. گفتنی است که اکثر ناسهورن های فعال در این گردان ها در جبهه شرقی یا ایتالیا خدمت کردند و تعداد کمی از آنها به غرب اروپا ارسال شدند.

همانطور که اشاره شد، سلاح اصلی ناسهورن مدلی از اسلحه ضد تانک پاک 43 بود که در شمار موثرترین تسلیحات نابودگر تانک طی دوران جنگ طبقه بندی می شد. پاک 43 می توانست از فاصله ای معادل 1000 متر با زاویه 30 درجه به پوشش زرهی RHA با ضخامت 190 میلی متر نفوذ کند. این قابلیت در نوع خود بسیار منحصر به فرد و کاربردی محسوب می شد زیرا ناسهورن را قادر می ساخت تا بدون قرار گیری در برد وسیله نقلیه دشمن، از قسمت قدامی زره به هر کدامیک از خودروهای نظامی متفقین غلبه کند. این شکارچی تانک چنین ویژگی مهمی را مدیون ترکیبی از دوربین های حرفه ای و همینطور سلاح فوق دقیق بود.

ناسهورن اولین نقش خود را با بازی در نبرد کورسک (یکی از درگیری های جنگ جهانی دوم میان نیروهای آلمان نازی و شوروی در جبهه شرقی نزدیک شهر کورسک در جنوب غرب مسکو) در سال 1943 به نمایش گذاشت و بسیار هم موفق واقع شد. از طرفی توانایی درگیری با دشمن از فواصل نسبتا طولانی و اسلحه قوی، سبب شد تا معایب مختلف این محصول مانند پوشش زرهی سبک، عدم وجود سقف و ابعاد بزرگ در عمل خنثی شوند. با این حال جاده های کوهستانی در ایتالیا آنقدر مساعد نبودند که امکان شلیک دقیق دور برد از سلاح اصلی ناسهورن علیه نیروهای دشمن مانند روس ها را تسهیل کنند.

طراحی رو باز محصول مذکور و در معرض قرار گرفتن اسلحه اصلی در نگاه اول همچون عیبی بزرگ دیده می شدند. اما این دستگاه به گونه ای طراحی شده بود که بتواند از طریق کمین در فاصله ای دورتر، خودروهای دشمن را ساقط کند. بنابراین در صورت استفاده اصولی فرماندهان میدانی از آن، کشندگی ناسهورن بدون کوچکترین آسیبی به مجموعه حفظ می شد.

پوشش زرهی شکارچی تانک مورد نظر در قسمت بدنه فقط 30 میلی متر ضخامت داشت و ساختار فوقانی نیز به 10 میلی متر کاهش می یافت. بدین معنا که به جز محافظت در برابر تسلیحات کوچک، حرفی برای گفتن نداشت. از این رو نسخه ای اصلاح شده در ماه مه سال 1943 طراحی شد که ضخامت پوشش زرهی در آن افزایش یافته بود.

به منظور محافظت از خدمه در نبردهای نزدیک، یک مسلسل MG-34 و یا MG-42 در طراحی شکارچی تانک آلمانی تعبیه شده بود. طی نبردهای دسامبر سال 1943 برای ویتبسک، ارتش سوم پنزر با نا امیدی کامل در خطوط دفاعی در آستانه شکست قرار داشتند که تنها یک دستگاه شکارچی تانک ناسهورن توانست 14 تانک شوروی را آن هم در یک روز عملیاتی منهدم سازد.

علاوه بر این در ماه مارس سال 1945 نیز یکی از تانک های سنگین آمریکایی M26 Pershing توسط همین شکارچی تانک نابود شد. گفتنی است که این تانک ها در تمام طول جنگ آسیب های محدودی را تجربه کرده بودند و در کل محصولاتی قدرتمند به شمار می رفتند.

هم اکنون تنها دو دستگاه شکارچی تانک ناسهورن در موزه های نظامی در معرض نمایش قرار دارند که یکی از آنها در آمریکا و دیگری در مسکو است. سومین دستگاه که تحت مالکیت خصوصی در هلند است، پس از طی عملیات بازیابی به وضعیت فعال بازگردانده شده است. این نمونه در سال 2019 به دنبال حادثه آتش سوزی در انبار نگه داری متحمل خسارات شدیدی شد که بخش اعظم آن متوجه سیستم تعلیق و موتور بود.