کلاه‌خود پیکلهاوب؛ از تک شاخ تا کلاه معروف جنگ جهانی!
مجله تصویری سلاح- پیکلهاوب یا همان پیکلهلم نوعی کلاه خود آلمانی بود که با زائده میخ مانند خود در قسمت میانی شناخته می شد و تبدیل به سنبل جنگ گرایی پروسیا (منطقه سکونت قوم بالتی غربی به نام پروس ها) در اوایل قرن بیستم شد. در نگاه اول اینطور به نظر می رسید که اجزای نسبتا تیز تعبیه شده در بخش فوقانی و میانی کلاه خود کاربرد عملی خاصی نداشته باشند و به همین دلیل استفاده از آنها طی جنگ جهانی اول به کلی کنار گذاشته شد. با این حال طراحی متمایز کلاه خود پیکلهلم آلمان ها سوالات مختلفی را ایجاد کرده است که پاسخ دهی مورخان و متخصصین نظامی به آنها در نوع خود جالب است! برای مثال: هدف اصلی از ساخت چنین کلاه خودی چه بوده است؟
تصویری از کلاه خود پیکلهاوب
جزئیات طراحی و استفاده از کلاه خود پیکلهاوب یا پیکلهلم
این محصول حدود سال 1843 به وسیله ارتش پروس معرفی شد و اپراتور اولیه آن نیز کسی نبود جز نیروهای سواره نظام این کشور. کلاه خودهای مورد نظر از چرم فشرده تهیه و در واقع راه حلی به روز شده برای کلاه های مخروطی شاکو که در آن دوران توسط سربازان پروسی طی جنگ‌های ناپلئونی پوشیده می شدند، به شمار می رفت. شاکوهای دوران جنگ های ناپلئونی نه تنها تقریبا هیچ گونه محافظتی از سر نیروهای نظامی به عمل نمی آوردند، بلکه استفاده از آنها در شرایط هوایی مرطوب نیز به شدت دست و پاگیر بود زیرا به راحتی در اثر تماس با آب خیس می شدند. در مقابل پیکلهاوب به عنوان یک اختراع مدرن عملی و مفید مورد استقبال قرار گرفت. در مجموع کلاه خودهای چرمی جدید که مجهز به نوکی تیز در بخش میانی بودند، در نجات جان سربازان با موفقیت بیشتری وارد عمل شدند. از طرفی دیگر پیکلهاوب ها به راحتی از سر سقوط نمی کردند و همینطور میدان دید بهتری را در اختیار نیروهای نظامی قرار می دادند.
تصویری از کلاه مخروطی شاکو
طبق برنامه ریزی های صورت گرفته قرار بر این بود که میخ تعبیه شده روی کلاه در قالب لبه برنده یک تیغ ایفای نقش کند. از این رو پیکلهاوب می توانست از آسیب احتمالی به دنبال ضربات شمشیر دشمن به ناحیه سر نیز جلوگیری کند. علاوه بر این میخ، تیر یا تیغ های روی هر کلاه خود بسته به شرایط میدان نبرد و وظیفه ای که سربازان مختلف به دوش داشتند، قابل تغییر و اصلاح بودند. همچنین هنگام شرکت در مناسبت های رسمی مختلف، کلاه خودهای پیکلهاوب به اقلام دلخواه مانند پر مزین می شدند. البته بخش مهمی از روند افزودن اقلام تزیینی به مقام نظامی و وابستگی های رسمی فرد بستگی داشت.
در ادامه کاربرد کلاه خود نام برده در سرتاسر آلمان به طرز چشمگیری افزایش یافت و حتی به استفاده نیروهای پلیس محلی و آتش نشانان نیز رسید. با این حال گفتنی است که پیکلهاوب حتی در داخل خاک آلمان نیز با طعنه و تمسخرهای فراوانی رو به رو شد. علت این مسئله نیز به شباهت کلاه خود با اسب تک شاخ باز می گشت و تا جایی پیش رفت که در برخی از اشعار طنز آلمانی نیز می توان نمونه هایی از این دست را مشاهده کرد.
کلاه خود پیکلهاوب که تبدیل به نماد قدرت جنگی پروس شده بود، در سال 1871 طی یک ابلاغ شاهنشاهی برای تمامی سربازان آلمانی الزامی شد. این در حالی است که کلاه خودهای شاخ دار در سایر کشورهای دنیا به خصوص در دوران جنگ جهانی اول، مترادف با خوی وحشیگری بودند. لازم به ذکر است که با وجود فواید پیکلهاوب در دفع ضربات گاها مرگبار شمشیرهای دشمنان، این کلاه خود به ظاهر مدرن در شرایط واقعی جنگ عملکرد مطلوبی را نشان نداد. در واقع این محصول نتوانست از آزمایش مقاومت در برابر آتش توپخانه ها و تسلیحات نوین موفق باشد.
نمونه هایی از موزه ارتش باواریا در شهر تاریخی اینگولشتات آلمان نشان می دهند که کلاه خود متفاوت پروسیا در مقابل اکثر گلوله ها بی فایده بوده است. بر اساس گزارشات به دست آمده از همین موزه، برخی از سربازان مناطق جنوبی آلمان به الزامات مطرح شده در ابلاغیه شاهنشاهی 1871 تن ندادند و در عوض کلاه های پارچه ای را ترجیح می دادند. قسمت نوک تیز روی کلاه خود نیز بستر مناسبی را فراهم می آورد تا تک تیراندازان دشمن سربازان بی گناه را به راحتی هدف بگیرند! علاوه بر این مشخص شد که کلاه خودهای پیکلهاوب می تواند برای فردی که آنها را به سر دارد بسیار هم خطرناک باشد. برای مثال در یکی از کتب جراحی آلمانی مربوط به سال 1924 به سربازی اشاره شده است که قسمت نوک تیز کلاه خود در اثر سقوط ناگهانی شخص در داخل زمین گیر می کند و منجر به جراحت شدید وی می شود.
در نهایت پس از گذشت 70 سال استفاده نظامی از کلاه خودهای مذکور به وسیله نیروهای آلمانی، رهبران ارتش پروسیا پیکلهاوب را به کلی کنار گذاشتند. این موضوع باعث شد که تقاضا برای تولید کلاهی ضد گلوله در سال 1914 افزایش یابد و منتج به ساخت Stahlhelm شود. این محصول نمونه ای کاربردی تر به نظر می رسید و برای نخستین بار در سال 1916 راه خود را به خطوط مقدم جنگ باز کرد.
تصویری از کلاه Stahlhelm
مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.
