بمب افکنی که هرگز بازنشسته نمی شود!
مجله تصویری سلاح- B-52 استراتوفورترس یک جت بمب افکن راهبردی محصول کمپانی بوئینگ است که برای نیروی هوایی آمریکا طراحی و ساخته شد. حداکثر سرعت این بمب افکن، 1085 کیلومتر در ساعت گزارش شده و می تواند بدون سوخت گیری مسافت 13 هزار و 360 کیلومتر را بپیماید.
توانایی حمل 32 تن بمب،B-52 را میان بمب افکن ها به یک اسطوره تبدیل کرده است. این پرنده در خلال جنگ سرد معرفی شد و در بمباران هوایی شمال ویتنام مورد استفاده قرار گرفت. B-52 غول پیکر در حمله های متعدد آمریکا به عراق و افغانستان هم به کار گرفته شد و با توجه به این که فناوری آن به دهه 50 میلادی باز می گردد، اما به گفته کارشناسان نظامی تا سال 2045، قصد بازنشستگی ندارد. در واقع نیروی هوایی آمریکا برنامه ای برای خداحافظی با بوئینگ B-52 استراتوفورترس ندارد.
در دنیای بمب افکن های سنگین هیچ محصولی تاکنون نتوانسته به اندازه B-52 دوام آورد. این مبارز جنگ سرد در سال 1954 به زرادخانه های آمریکا پیوست و در نهایت به عضوی از یک گروه هسته ای سه تایی در کنار موشک های استراتژیک و زیردریایی ها تبدیل شد که هدف اصلی آنها متوقف ساختن اتحاد جماهیر شوروی بود.
این بمب افکن با توجه به برد بالا، هزینه عملیاتی و نگه داری کم و همچنین قابلیت تجهیز به طیف وسیعی از تجهیزات نظامی در مقایسه با پرنده های جنگی دیگر، مدت زمان زیادی است که به خدمت رسمی خود ادامه داده و خلاص شدن از دست آن نیز به هیچ عنوان منطقی نیست.
طبق جدیدترین برنامه اعلامی از جانب نیروی هوایی آمریکا، بمب افکن B-52 تا سال 2050 به پرواز در آسمان این کشور ادامه خواهد داد. با وجود چنین پروژه جالب و شگفت آوری، هنوز هم اطلاعات زیادی در خصوص پیچیدگی های ساختاری هواپیمایی که قدرت خود را از دوره جنگ کره تا به امروز حفظ کرده و قرار است تا سال 2050 نیز در خدمت نیروی هوایی باشد، در دست نیست. اما راز B-52 چیست و چگونه چنین رکوردی را به نام خود ثبت کرده است؟
راز چالش برانگیز بمب افکن بوئینگ B-52 استراتوفورترس چیزی نیست جز “انعطاف پذیری”. کمپانی بوئینگ از زمان معرفی اولین پرنده B-52، 740 فروند دیگر از این بمب افکن ها را روانه بازارهای نظامی کرده است. درست مانند هر کارمند متبحری که حتی پس از دوران بازنشستگی باز هم به واسطه مهارت خود در سازمان های مختلف و در سمت های متفاوت مشغول به کار می شود، این هواپیما همواره در قالب نقشی مهم و تعیین کننده ظاهر شده است.
B-52 در ابتدا به عنوان یک بمب افکن هسته ای با برد طولانی و قابلیت پرواز در ارتفاعات بالا معرفی شد. معمولا این روزها پرنده نام برده، مسئولیت پشتیبانی هوایی از نیروهای زمینی آمریکا در خاورمیانه را بر عهده دارد و می تواند موشک هایی با امکان هدایت دقیق شلیک کند. هرچند این بمب افکن طی چندین دهه گذشته بارها مورد بازسازی و افزایش امکانات جدید قرار گرفته است، اما همچنان ماموریت ذاتی خود را حفظ کرده است: رساندن تسلیحات هسته ای به سوی هدف. مهم ترین نکته ای که در مورد این پرنده متفاوت وجود دارد، مطرح بودن نام آن به عنوان تنها بمب افکن سنگین ناوگان هوایی آمریکا با قابلیت حمل هر دو مدل بمب های معمولی و بمب های گرماهسته ای خواهد بود.
سن متوسط 75 فروند از B-52 هایی که هم اکنون در وضعیت خدمت رسمی به سر می برند، 55 سال برآورد شده است. آنها اولین پرواز خود را همزمان با ورود جان اف. کندی 35 امین رئیس جمهور آمریکا به دفتر بیضی انجام دادند. در مقایسه با هواپیماهای مدرن، B-52 نه به طور مشخصی سریع است و نه مخفی کار. اما این موضوع با توجه به کاربردهای فعلی بمب افکن مذکور، چندان اهمیتی نخواهد داشت. جورج فرگسن تحلیل گر ارشد هوافضا و صنایع دفاعی در این زمینه می گوید: “ما دشمنان اندکی داریم که قادر هستند برتری هوایی مان را به چالش بکشند!” به همین دلیل شمار زیادی از هواپیماهای B-52 بدون در اختیار داشتن ویژگی های استراتژیک و یا عملکردی منحصر به فرد، کار خود را در قالب حامل های بزرگ مهمات ادامه می دهند. نیروی هوایی طی بیانیه ای در تاریخ 12 ام فوریه سال گذشته، پرواز بمب افکن B-52 به مدت تقریبا یک قرن را حاصل هزینه های کلی تعمیر و نگه داری به صرفه و قابلیت مطلوب تامین نیازها به نسبت ساعات پروازی عنوان کرده است.
در اوج جنگ سرد طی دهه 1960، فرماندهی استراتژیک هوایی ده ها بمب افکن B-52 مجهز به تسلیحات هسته ای در اختیار داشت تا از طریق آنها بتواند یک دیوار دفاعی قوی و شکست ناپذیر علیه اتحاد جماهیر شوروی بسازد. حتی عملیات Chrome Dome بین سال های 1960 تا 1968 به منظور تضمین قابلیت ضربت هوایی بمب افکن های B-52 آمریکا در صورت حمله اتمی نیروهای شوروی به موشک های زمینی آمریکایی ها انجام شد. با وجود آن که ظهور زیردریایی های مسلح شونده به موشک های هسته ای از اهمیت اعضای دیگر گروه سه گانه (موشک های استراتژیک، زیردریایی ها و B-52) کاست اما بمب افکن B-52 توانست این شرایط را با موفقیت پشت سر بگذارد و به حیات حرفه ای خود ادامه دهد. هم اکنون علاوه بر برنامه هایی که تا سال 2050 برای بمب افکن همه فن حریف B-52 در نظر گرفته شده است، زنجیره ای از جراحی های جدید برای به روز رسانی بهتر این پرنده توسط ارتش نیز در جریان خواهد بود. برای مثال ممکن است نیروی هوایی تقاضای خود مبنی بر جایگزینی 8 موتور کمپانی پرت اند ویتنی که روی هر کدام از بمب افکن های B-52 نصب است را مطرح سازد. به گفته فرگسن چنین تغییری چندین میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. جزئیات این تصمیم گیری ها در سال 2018 به عنوان بخشی از بودجه اجرایی مورد درخواست دولت ترامپ به کنگره ارائه شد.
مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.
